Lavanèso(-dóu-levant)
Galega orientalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso(-dóu-levant).
Nom en français : Galéga d'Orient.
Descripcioun :La lavanèso-dóu-levant se pòu trouba, raramen cultivado, dins d'ùni champ de noste relarg. Nous vèn dóu Caucase ounte trachis naturalamen. Coume sa cousino, Galega officinalis, sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu founs e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto cultivado pèr lou fen, proun richo en prouteino (porto de noudule racinàri emé Rhizobium galegae que fisso lou diazoute de l'èr). Au contro de la lavanèso, la planto èi pas empouisounanto, pamens suporto pas la secaresso.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Mai à avoust
Liò : Champ
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Èst
Ref. sc. : Galega orientalis Lam., 1788
Visc
Viscum album subsp. album
Santalaceae Viscaceae
Àutri noum : Viscle, Amendoulié, Grivello, Visc-d'amelié, Visc-de-poumié.
Nom en français : Gui des feuillus.
Descripcioun :Lou visc es un parasite d'aubre. Aquéu d'aqui s'atrovo sus li fuiaru, majamen l'aliguié e l'acinié, mai peréu sus l'amélié, l'amelanchié, la piboulo...
Usanço :Au nostre, s'emplegavo subretout pèr adouba la viscado pèr fin d'aganta l'auceliho (fau faire couire li "grano" dins l'aigo). A d'ùni prouprieta medicinalo e veterinàri : servié à passa tèms pèr faire avourta o desliéura li bèsti (P. Lieutaghi, op.cit. p. 266). Dins leberoun èro utilisa contro l'ipertesuro. Mèfi pamens que li grano soun mourtalo (caup d'eterousido cardioutounico). Se dounavo pamens à manja i bèsti l'ivèr (fedo e cabro).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viscum
Famiho : Santalaceae
Famiho classico : Viscaceae
Ordre : Santalales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mars à mai
Liò : Parasito de fuiaru
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Viscum album subsp. album L., 1753